10 największych kryzysów finansowych w historii

Z recesją i pojęciem hamowania wzrostu gospodarczego spotykamy się już niemal na każdym kroku. Jeśli jednak myślicie, że trwający obecnie kryzys jest jedyny i niepowtarzalny w historii, to mylicie się bardziej niż szefowie spółek, które przed kilkoma miesiącami problem zbagatelizowały, a w chwili obecnej już nie istnieją. Przeczytajcie o dziesięciu największych kryzysach XX wieku, według serwisu askmen.com.

10. Panika - 1907

Panika w 1907 roku spowodowana była dość typowymi problemami: nadmiernymi wydatkami i niewłaściwą spekulacją. Krach giełdy w marcu i następne załamanie w październiku wpłynęło na szybką sprzedaż papierów banków i innych instytucji w Nowym Yorku (notabene powodując załamanie państwowego Banku Ameryki Północnej). Skarb Państwa z pomocą JP Morgan wyciągnęli pieniądze federalne i pomogli w panującej sytuacji. Pewność na rynku została odzyskana dopiero w lutym rok później. Obecne władze monetarne dostały prawdziwą lekcję i zapowiedziała, że będzie starać się zapobiegać przyszłym panikom zanim zdążą wyrządzić prawdziwe szkody. Rezerwa federalna powstała w 1913 roku i była dzieckiem kryzysu.

9. Kryzys meksykańskiego peso - 1994

Znany również jako „El Error de Diciembre”. Tytuł ten nie pochodzi jednak od poznanej dziewczyny na wakacjach w Mazatlanie.
Wywołany był nagłą dewaluacją peso w grudniu 1994 roku oraz zamieszkami spowodowanymi wysokim wskaźnikiem korupcji. Administracja nowo wybranego prezydenta Ernesto Zedillo nie widziała innego wyjścia jak tylko dewaluacja peso. Ruch ten spowodował szybką ucieczkę inwestorów zagranicznych, gwałtowny spadek PKB oraz wzrost inflacji.

8. Argentyński kryzys gospodarczy - 1999

Lata 80-te były wyjątkowo trudnym okresem dla Argentyny: wojskowa dyktatura, fiasko na Falklandach i załamanie gospodarcze wraz z szalejącą inflacją. Jej dług urósł w latach 90-tych. Sprawy pogorszył jeszcze wysoki poziom korupcji. W roku 1999 recesja była już rozdmuchana na szeroką skalę. Spowodowało to utratę pewności wśród inwestorów, a wyprzedaż akcji banków zmusiła rządy do zamrożenia kapitału na rachunkach, pozwalając jedynie na drobne wypłaty. Na ulicach powstały krwawe zamieszki, a rząd Fernando de la Rua upadł. Następne dwa rządy również nie poradziły sobie z problemami kraju. Dopiero trzecie władze, prowadzone przez Nestora Kirchnera pomogły doprowadzić kraj do stabilizacji.

7. Niemiecka hiperinflacja - 1918-1924

W 1914 kurs wymiany pomiędzy dolarem a niemiecką marką wynosił ok. 1:4. W 1923 roku wskaźnik ten podskoczył do poziomu 1 USD za 1 bilion marek! Zazwyczaj posiadanie tak dużej ilości pieniędzy, że musisz mieć wózek aby je przenosić brzmi naprawdę nieźle, ale nie w sytuacji kiedy to nie wystarcza to nawet na bochenek chleba.

Po Pierwszej Wojnie Światowej, „wygrani” oskarżali niemieckie władze za rozpoczęcie wojny i przyciskali niemieckie władze o rekompensatę za poniesione straty podczas jej trwania. Niestety, biedne wówczas Niemcy, nie posiadały metali ani drogich kruszców, aby zwrócić żądane kwoty. Jak to rozwiązali? Uruchomili drukarnie do czasu kiedy powstał pieniądz o wartości 1000 mld (bilion) marek.

6. Souk Al-Manakh - 1982

Kuwejcka Giełda Souk Al.-Manakh była alternatywnym rynkiem i nie do końca legalnym, zwłaszcza wobec oficjalnej giełdy krajowej. Jednakże, wielu inwestorów miało ograniczony dostęp do legalnego rynku więc zaczęli inwestować w Souk Al.-Manakh. Akcje na „alternatywnym” rynku zaczęły drastycznie rosnąć za sprawą czeków z opóźnioną datą wykonania. Ten wyczyn zbudował wyimaginowany zamek w chmurach który musiał się szybko zawalić. Tysiące inwestorów zadłużyło się w ten sposób na łączną kwotę 94 mld USD. Prawda jest taka, że tych pieniędzy nigdy nie było i tylko dwa banki (w tym jeden komercyjny) przetrwały załamanie.

Rządy w Kuwejcie zainterweniowały dopiero kiedy Iraq najechał na ich kraj w 1990 roku.

Dobrą wiadomością jest, że dzisiejszy kurs dinara jest wyższy niż jakiejkolwiek innej światowej waluty- za jednego dinara trzeba zapłacić ok. 3,4 USD.

5. Czarny poniedziałek - 1987

Czemu październikowy poniedziałek 1987 roku? Ze względu na ostre spadki na rynku kapitałowym? Jak mogło wyparować z NYSE aż 500 mld USD?

Wiele lat później brakuje jasnej odpowiedzi. Jakikolwiek powód by nie był - na koniec października 1987 roku australijski rynek spadł o 41,8 proc, kanadyjska giełda straciła 22,5 proc., giełda w UK spadła o 26,5 proc., a indeks w Hongkongu zmalał aż o 45,8 proc. Jednym z powodów tak dużego załamania był nowy program do handlowania akcjami i wzrost udziału wirtualnych transakcji na Wall Street.

4. Rosyjski kryzys finansowy - 1998

Rozpoczął się przez korupcję. Rozkręcony później m.in. przez kompletny brak efektywnych gospodarczych reform, dewaluację rubla i polityczną niestabilność. Dodatkowo Rosja, jako światowy eksporter jednej trzeciej ropy i gazu została dotknięta jeszcze mocniej przez spadek cen tych surowców. Kiedy zagraniczni inwestorzy rozpoczęli wypłaty swoich pieniędzy z kraju, banki były tak mocno sparaliżowane, że nawet pożyczka z Międzynarodowego Funduszu Monetarnego nie mogła już pomóc. Kryzys rozprzestrzenił się także na inne rynki. Nie tylko pobliskie, takie jak Ukrainę czy Czechy ale i bezpośrednio zdołował Dow Jones.

3. Wschodnia Azja - kryzys finansowy- 1997

Nazywany również „Azjatyckim cudem gospodarczym” przerodził się w katastrofę w Lipcu 1997 kiedy to inwestorzy robili to w czym byli najlepsi, a więc: w utracie wiary, w szczególności do waluty. Wysoki poziom azjatyckich stóp procentowych wydawał się bardzo atrakcyjny dla inwestorów, ale kiedy USA starały się ożywić gospodarkę przez obniżanie swoich stóp procentowych, stały się bardziej atrakcyjne. Jako konsekwencja, azjatycki rynek stał się dość ryzykowny. Efekt domino został rozpoczęty w Tajlandii i rozprzestrzenił się przez Filipiny, Hongkong, Indonezję, Malezję i jeszcze dalej powodując niespotykany dotąd kryzys. Azjatyckie giełdy które jeszcze niedawno cieszyły się ogromnymi wzrostami, traciły 75 proc. w Tajlandii, 23 proc. w Hong Kongu i 60 proc. w Singapurze. Nie było rynku, który nie zostałby nietknięty kryzysem.

2. Czarny Wtorek - 1929

Październik 29, 1929 roku, 10 mld USD (ok. 95 mld USD dzisiaj) zamieniło się w pył.

Przez wiele lat rynek sam stworzył z giełdy małego potworka, który rósł z dnia na dzień. Dow Jones zamienił niezliczona ilość ludzi w milionerów. Giełda stała się rodzajem hobby dla wielu ignorantów, którzy nie mieli pojęcia jak działa giełda, ale ciągle przelewali pieniądze w akcje firm, o których nie mieli pojęcia.

Kiedy rząd chciał zastopować ten proceder i starał się trochę ochłodzić inwestorów przez podniesienie stóp procentowych wybuchła panika. Inwestorzy w desperacji masowo rozpoczęli sprzedaż posiadanych walorów. Niestety banki również zainwestowały w akcje i w krótkim czasie większość z nich stała się niewypłacalna, a w konsekwencji ponieśli bankructwo.

Kraj został wepchnięty w wielką depresję i większość świata poszła również w jego ślady.

1. Kryzys naftowy - 1973

Kryzys spowodował gwałtowny wzrost cen ropy naftowej na rynkach światowych w wyniku embarga (sankcji) państw OPEC. Zrzeszenie zastosowało ograniczenia wobec Stanów Zjednoczonych po wybuchu wojny izraelsko-arabskiej w 1973.

Embargo trwało jednie pięć miesięcy, ale jego efekty dają znać o sobie do dziś. Jednym z nich jest ograniczenie prędkości w USA do 55 mil na godzinę jako jeden ze sposobów mających pomóc zaoszczędzić paliwo. Tą sytuację wykorzystała też Japonia, która wprowadziła na rynek amerykański samochody z dużo efektywniejszymi i mniejszymi silnikami. W 1997 roku powstało też Ministerstwo Energetyki.



Grzegorz Pietrzak


Wersja do druku

27.02.2009 r.

ARM prezentuje prototypowe netbooki, 17:52

Lenovo z własnymi komórkami, 17:46

28.02.2009 r.

Thermaltake: Luksusowa podstawka chłodząca pod notebooka z kryształami Swarovskiego, 12:28

Największy i najszybszy QNAP TS-809U-RP, 14:25