Pirat komputerowy ryzykuje coraz więcej

Z nielegalnych programów komputerowych korzystają zarówno małe firmy posiadające kilka komputerów, jak i większe przedsiębiorstwa z liczbą komputerów idącą w setki. Kadra zarządzająca uświadamia sobie ryzyko związane z używaniem pirackiego oprogramowania dopiero wówczas, kiedy toczy się już postępowanie karne.

Pomimo wysokiego ryzyka poważnego zaburzenia działania firmy, wielu polskich przedsiębiorców zaniedbuje sferę zarządzania zasobami informatycznymi. Swoją nieodpowiedzialność uświadamiają sobie dopiero po fakcie ujawnienia przez policję używania nielicencjonowanego oprogramowania. W przypadku stwierdzenia używania nielegalnego oprogramowania, policja zabezpiecza komputery, co bardzo często powoduje paraliż przedsiębiorstwa.

Surowe sankcje
Zgodnie z art. 278 par. 2 kodeksu karnego uzyskanie programu komputerowego bez zgody uprawnionego, czyli mówiąc potocznie wejście w posiadanie oprogramowania bez licencji, jest traktowane jak kradzież zagrożona karą pozbawienia wolności do lat 5. Ta sama kara grozi za umyślne paserstwo programu komputerowego (art. 293 k.k.).

Jeżeli natomiast dochodzi do umyślnego popełnienia przestępstwa z art. 116 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. bezprawnego rozpowszechniania utworu (programu komputerowego), to taki czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat dwóch. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – nawet do lat trzech, a jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa stałe źródło dochodu – do lat pięciu.

W przypadku skazania za paserstwo utworu, jakim jest program komputerowy, sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy.
Sąd może również orzec przepadek przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa (np. komputery, notebooki itp.). Poszkodowanym producentom oprogramowania przysługują także roszczenia cywilne. W przypadku zawinionego naruszenia majątkowych praw autorskich, poszkodowany producent oprogramowania może domagać się od firmy zapłaty potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia, czyli opłaty licencyjnej. Ponadto poszkodowany producent oprogramowania może domagać się, aby sprawca naruszenia dokonanego w ramach działalności gospodarczej uiścił odpowiednią sumę pieniężną na Fundusz Promocji Twórczości. Suma ta nie może być niższa niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę dokonanego naruszenia.

Zarząd w kłopotach
Podstawą odpowiedzialności karnej jest wina. Może być ona przypisywana członkom zarządu, dyrektorom lub administratorom sieci komputerowych. Dzieje się tak zarówno wtedy, gdy do popełnienia przestępstwa dochodzi na skutek działań kierownictwa firmy, jak i jej pracowników. Kierownictwo firmy może ponieść odpowiedzialność prawną, jeśli zdaje sobie sprawę z tego, że w firmie używa się nielegalnego oprogramowania, a mimo to nie podejmuje kroków w kierunku jego usunięcia czy zastąpienia go oprogramowaniem licencjonowanym. Podobnie może być w sytuacji, kiedy członkowie kierownictwa firmy tolerują praktykę dowolnego kopiowania oprogramowania bez zapoznania się z umową licencyjną wiążącą licencjobiorcę.

W rejestrze skazanych
W ubiegłym roku w Polsce, w związku z naruszeniem praw autorskich do programów komputerowych, wszczęto łącznie 1434 postępowania przygotowawcze. W pierwszym półroczu tego roku wszczęto już 747 tego rodzaju postępowań karnych. Sądy za tego rodzaju przestępstwa skazują, choć z reguły stosują warunkowe zawieszenie wykonania kary, co w przypadku członków zarządu jest dotkliwą sankcją, zważywszy na wpis do rejestru skazanych.

Wersja do druku

14.11.2005 r.

Ambitne plany Microsoftu, 1:17

12.11.2005 r.

Opublikowano pierwsze zdjęcia gniazda Socket F, 12:19

14.11.2005 r.

Microsoft usunie zabezpieczenia Sony, 12:20

CompactFlash 5 GB od Sony, 12:21